300 jaar onderkleding in het Rijksmuseum

 
jun '23 27
jun '24 16
Tentoonstelling
Rijksmuseum Amsterdam

Van de linnen onderbroek van Hendrik Casimir uit de 17de eeuw tot een jarretel uit het begin 20ste eeuw. De presentatie Onder/Goed in de Special Collections laat de ontwikkeling van ondergoed zien van 1640 tot 1940.

Waar in de 17de eeuw onderkleding functioneel was, speelt mode vanaf de negentiende eeuw een steeds grotere rol. Met korsetten, onderrokken, hoepelrokken, chemises (hemden) en directoires (broekjes).

Zeldzame onderbroek uit de zeventiende eeuw 

Een van de meest bijzondere objecten in de presentatie is de onderbroek van Hendrik Casimir, graaf van Nassau-Dietz, stadhouder van Friesland uit ca. 1630-40. Onderbroeken waren zeldzaam in de 17de eeuw en uitsluitend voorbehouden aan de allerrijksten. De onderbroek van Hendrik Casimir is een van de weinige bewaard gebleven onderbroeken uit de eerste helft van de 17de eeuw in Europa. Dat de onderbroek er nog is, komt omdat zijn familie zijn kleding bewaard heeft als eerbetoon aan zijn dood op het slagveld.

Schoonheidsideaal 

Ondergoed, zoals korsetten, hoepelrokken, foundation garments, bh's en shapewear, speelt een belangrijke rol bij het voldoen aan het heersende schoonheidsideaal. Eeuwenlang zorgt het korset voor het gewenste silhouet. In de 17de eeuw versmalde het de taille, duwde de borsten omhoog en hield de rug kaarsrecht. In de 18de eeuw kwam de nadruk te liggen op de heupen, die met hoepelrokken werden verbreed en in de 19de eeuw op de billen.

Lingerie 

In de loop der eeuwen krijgt het ondergoed meer versiering. Vanaf het derde kwart van de 19de eeuw krijgt ondergoed een verleidelijker functie door het gebruik van kant, zijde en bijzondere kleurcombinaties, zoals een onderjurk van roze crêpe de chine afgezet met een brede strook appliqué-kant en een bijpassend broekje, die in de presentatie te zien is.

Zie ook Rijksmuseum Amsterdam