Overslaan en naar de inhoud gaan Overslaan en naar de footer gaan Overslaan en naar de zoekbalk gaan Overslaan en naar de navigatie gaan

Tegenspel – de eeuw van vrouwelijk koningschap

Tentoonstelling

Een souvenir met een afbeelding van Wilhelmina er op. Foto: Paleis het Loo (16-04-2025-64)

T/m 31 augustus 2025 vertelt Paleis Het Loo het verhaal van drie Nederlandse koninginnen: Wilhelmina, Juliana en Beatrix. Tegenspel laat zien hoe iedere vorstin haar eigen weg vindt. Hoe gaan ze om met hun positie als vrouw én als vorst? Hoe vervullen ze hun taak in een door mannen gedomineerde wereld? Wat is de rol van de pers en het publiek in hun verhaal? Aan de hand van zeven sleutelmomenten ontdek je de strijd van de koninginnen.
 

Wilhelmina – de eerste vrouw op de troon

In 1890 overleed koning Willem III. Wilhelmina was tien jaar en werd koningin, met Emma als regentes. Al vanaf haar twaalfde werd Wilhelmina voorbereid op haar koningschap. Het koningshuis was op dat moment niet geliefd. Emma wilde dit veranderen met een zorgvuldig charmeoffensief. Ze liet Wilhelmina regelmatig fotograferen en reisde met haar door het hele land. Haar portret op talloze souvenirs en volksfeesten bij haar inhuldiging versterkten het beeld van een geloofwaardig vorstin.

Juliana: de vorming van een kroonprinses

In het Nederland van de jaren 20 nam de vrijheid van vrouwen toe. Ze ontworstelden zich aan insnoerende kleding, gingen sporten, dansten met zichtbare enkels en knipten hun haar kort. Tegen de zin van Wilhelmina deed Juliana daaraan mee.

Juliana ging als eerste Oranje studeren. Ze genoot in Leiden van haar vrijheid, kreeg hechte vriendinnen, knipte haar haar kort en ontwikkelde een eigen kledingstijl. Deze vrijheid was echter tijdelijk. De ministers en diplomaten vonden een echtgenoot en troonopvolger belangrijker dan een diploma. Voor de 21-jarige Juliana volgde een reeks kennismakingen met potentiële huwelijkskandidaten. Toen Bernhard verscheen, viel Juliana als een blok voor hem. Onder zijn invloed veranderde haar publieke imago: modieuze kleding en glamourfoto’s gaven haar meer flair. 

Portret Juliana. Foto: Franz Ziegler. © Koninklijke Verzamelingen, Den Haag
Portret Juliana. Foto: Franz Ziegler. © Koninklijke Verzamelingen, Den Haag

De paradox van zakelijk koningschap

Beatrix gaf het koningschap bewust een andere inhoud en betekenis dan haar moeder. Zij presenteerde zich als vorstin op afstand met oog voor de moderne tijd en zakelijkheid. Ze versterkte tradities rond het koningschap, scherpte hofregels aan en voerde 'majesteit' weer in als aanspreektitel. Als 'CEO van BV Nederland', met Claus als adviseur, werden kunstenaars gevraagd om het nieuwe koninklijke beeld vast te leggen. Van postzegels tot staatsieportretten, haar eigentijdse imago was duidelijk herkenbaar.

Beatrix in beeld. Foto: Paleis het Loo (16-04-2025-5)
Beatrix in beeld. Foto: Paleis het Loo (16-04-2025-5)

Datum

18 april 2025 - 31 augustus 2025

Locatie

Paleis het Loo

Bekijk website

Kijk hier voor meer informatie

Delen