Verborgen verleden – Mode uit het Rijksmuseum in huis

Verborgen, omdat de vrouwen en kinderen die deze kleding droegen naar een verborgen kerk gingen. Verborgen, omdat de meeste kostuums die te zien zijn, lange tijd verborgen zijn geweest in het depot. Maar ook, verborgen conserveringsbehandelingen die nodig waren om deze jurken veilig op te stellen.

Verborgen versleten

Zoals deze japon (zie foto 1 en 2) in de Neogotische kamer, gemaakt van zwarte zijde uit circa 1890-1900. In die periode werd de mono-boezem erg modieus. Het lijf van de japon bestaat uit meerdere zijden onderdelen. Op de voering, waaraan ook de baleinen zijn bevestigd, stond de meeste spanning. Deze was daardoor erg verzwakt en er waren al een aantal scheuren ontstaan. Om het kostuum te kunnen hanteren en om op een pop te zetten, is de voering gerestaureerd. De restauratie bestond uit het plaatsen van een dun gaasweefsel gemaakt van zijde. Door middel van een lijmtechniek is het gaas op de binnenkant van de voering geplakt. Dit geeft voldoende ondersteuning aan de voering, zodat het veilig op een pop gezet kan worden.

In dezelfde kamer staan twee gebloemde kinderjurkjes (zie foto 3, 4, 5, en 6) uit circa 1880-1885. De zijden jurkjes hebben geplooide stroken aan de voorzijde en schootjes aan de achterzijde, voor extra volume. Zowel de stroken als de schootjes waren erg gekreukt. De kreukels zijn er uitgehaald door de stof licht te bevochtigen en met een vocht opnemend papier onder een zwaar glasplaatje te laten drogen. Ook miste er een knoop: die is vervangen door een replica en nu verborgen onder een strik.

In de Eerste steegwoning staat een japon (zie foto 7 en 8) van grijsblauwe ripszijde. De voor die tijd kenmerkende pofmouwen bestaan uit een gladde zijden satijn. Het stiksel van deze pofmouwen was op sommige plekken losgeraakt. Voor de opstelling zijn de mouwen weer vastgezet, zodat de oorspronkelijke vorm goed te zien. Het kostuum is vanaf de zijkant te bekijken; dit is gedaan om de S-vorm van het lijf goed te kunnen zien. Maar deze opstelling kwam óók goed uit om iets te verbergen: aan de opstaande kraag mist een rozet. Dat is nu minder zichtbaar, omdat je er als bezoeker niet recht tegenaan kijkt.

Voor alle kostuums in een museumopstelling moet van tevoren nagedacht worden over de ondersteuning, we noemen dit costume mounting. Verborgen onder de zijden rok van het kostuum (zie foto 9, 10 en 11) in de Kerk zit een constructie van gebogen vliegerstokken en onderrokken van verschillende materialen. Deze constructie zorgt ervoor dat de rok goed ondersteund wordt tijdens de opstelling, én zodat het juiste volume en silhouet te zien is. De extra uitdaging bij deze jurk was de extreem smalle taille van maar 52 centimeter.

Deze tentoonstelling is nog tot en met 7 november te zien in Museum Ons’ Lieve Heer op Solder. Daarna zullen de kostuums weer opgeborgen worden in het depot. Maar niet getreurd. De kostuums zijn niet langer verborgen, want ze zijn allemaal te zien op Rijksstudio én Modemuze.