Turbans

Artikel

8 mei 2015

Napoleon waagde zich - onsuccesvol - in een tulband en oriëntaalse robe aan het ontbijt. Gewaagde negentiende eeuwse vrouwen kwamen er beter mee weg en ook in de twintigste eeuw waren 'turbans' een groot succes onder vrouwelijke 'turbanista's'.

“Ik zag mezelf optrekken naar Azië, rijdend op een olifant, een tulband op mijn hoofd”, fantaseerde een heerszuchtige Napoleon. De tulband kwam er. Als een ware sultan liet de Franse machthebber een Turks kostuum maken, dat naast een tulband ook een oriëntaalse robe bevatte. Maar toen hij hierin ongemakkelijk aan het ontbijt verscheen, werd hij vierkant uitgelachen door zijn gezelschap. Het kostuum werd nooit meer gedragen.

Vrouwen hadden in Napoleons tijd meer succes met het dragen van tulbandachtige hoofddeksels, die ‘turbans’ worden genoemd. William Cobbett ergerde zich al gauw aan “bold, daredevil, turban-headed females”, die hij door de straten van Philadelphia zag gaan. Modetijdschriften als ‘La belle assemblée’ en ‘Journal des dames et des modes’ toonden tot in de jaren 1820 kleurrijke turbans in alle soorten en maten.

Traditionele tulbanden bestaan meestal uit een meterslange lap stof, die op speciale wijze om het hoofd gewikkeld en vastgeknoopt moet worden. De modieuze damesvariant had vaak wat meer gebruiksgemak. Door de stof elegant gedrapeerd op een bol vast te naaien, ontstonden kant-en-klare modellen die als een hoedje op- en afgezet konden worden. Voor bals konden ze versierd worden met hoge verenpluimen.

In de twintigste eeuw vonden turbans opnieuw hun weg naar vele staatshoofden. Nog voordat ‘sultan van de mode’ Paul Poiret in 1911 een nieuwe turbanrage kon inzetten, bestelde koningin Wilhelmina voor de doop van haar dochter Juliana in 1909 een champagnekleurige hoed in het model ‘Turban Empire’. Koningin Juliana zou tijdens haar leven honderden turbans dragen en wordt inmiddels door modejournalisten een ware ‘turbanista’ genoemd. Ook koningin Máxima zien we tegenwoordig regelmatig met turbans van de Belgische hoedenmaakster Fabienne Delvigne.

Mannequin Bonny Huf draagt op deze foto een tulband van dunne abrikooskleurige zijden jersey, die Max Heymans in 1961 ontwierp voor modehuis Hirsch. In de collectie van het Gemeentemuseum Den Haag bevinden zich enkele turbans van Max Heymans uit dezelfde periode. Wie weet komen ze tijdens onze volgende tentoonstelling wel uit het depot tevoorschijn!

Meer 'Turbans' in de collectie van Modemuze: