Kwetsbare japonnen

Hoe het komt dat sommige japonnen in een slechte staat verkeren heeft een aantal oorzaken, maar een hele belangrijke reden is de stof zelf. Zo zijn veel japonnen uit de tweede helft van de 19de eeuw is slechte staat vanwege het gebruik van verzwaarde zijde. Deze zijde is lastig om te bewaren omdat metaalzouten de zijde langzaam afbreken. Ook de zwierige dansjurken uit de roaring twenties vormen bij alle musea een uitdaging. De jurken zijn gemaakt van dunne stof met veel pailletten die destijds schitterden in de danszaal. Lastig goed te houden doordat deze versiering vaak te zwaar is voor de tere stof. 

Kleding in museale collecties kan ook schade hebben opgelopen door presentatie in tentoonstellingen. Veel jurken zijn in vroeger tijden veel langer opgesteld en onder andere condities dan we nu zouden doen. Een kostuumopstelling stond vroeger vaak jarenlang in musea, met soms fel daglicht op de kleding. Het effect is aan de mouwen van onderstaande baljapon te zien. Tegenwoordig staan kostuums in een verdonkerde ruimte, voor maximaal een paar maanden.

Door fotografie kan de japon in ieder geval gepresenteerd worden op de website. Jurken die zo kwetsbaar zijn zijn echter natuurlijk ook lastig om op de foto te zetten. Samen met de fotograaf is daarom een stellage bedacht; een schuine plank waarop de jurken kunnen liggen. Niet te schuin, want glijdt de jurk er weer af. De jurken vullen we niet op, maar we leggen ze wel neer zodat het lijkt alsof een draagster ze aan zou kunnen hebben. De fotograaf maakt de foto van boven af. Het spannendste is het neerleggen en het stileren, sommige stukken zijn zo kwetsbaar....

Met deze manier hebben we een aantal uiterst kwetsbare japonnen kunnen fotograferen. Gelukkig is alles goed gegaan! Hoewel het natuurlijk andere foto’s zijn dan wanneer de jurken op de pop gefotografeerd zou zijn, zijn we erg tevreden dat er nieuwe foto’s zijn. 

Als voorbeeld: nu kunnen we deze bijzondere wandeljapon uit circa 1865 laten zien. Het is een modieuze driedelige japon van dunne beige wollen stof, bestaande uit jas, rok en overrok, met blauwe band gegarneerd. De overrok kan met lussen en knopen iets worden opgetild, zodat de rok eronder zichtbaar wordt. De japon is twee keer getotografeerd; met en zonder overrok. In de tailleband zijn zes banden bevestigd om de rok op te halen. De japon volgt het modesilhouet van de brede crinoline zodat de rok wijduit staat. De japon werd gedragen als sportief wandelkostuum. Bijzonder is combinatie van een rok met een jas. 

Het is een zeldzame japon die iets laat zien van de behoefte aan meer bewegingsruimte ondanks het gebruik van wijde crinolines. De japon verkeert helaas in slechte staat en kan niet worden opgesteld, maar dat zal hopelijk na restauratie wel ooit weer mogelijk zijn.