Van overdaad naar eenvoudig katoen

Deze Empire-japon van witte katoen was een enorme stijlbreuk met de overdadige luxe japonnen van zijde uit de 18de eeuw. Al voor de Franse Revolutie (1789) werd een nieuwe mode ingeluid, waarbij voor het eerst katoen in de mode kwam voor bovenkleding. 

'Democratisch katoen'

Katoen werd vanaf eind 18de eeuw op steeds grotere schaal geproduceerd, met name door de inzet van gedwongen arbeid op katoenplantages in Amerika. De groeiende beschikbaarheid van katoen had grote impact op het modebeeld in Europa. Modieuze japonnen waren al tijden lang hoofdzakelijk van zijde geweest. Het was een revolutie om nu dagjaponnen en zelfs sjieke galajaponnen van katoen in de mode te zien. 

De toepassing van het eenvoudiger katoen paste in tegenstelling tot zijde bij de zogenaamde 'democratische wind' die na de Franse Revolutie door Europa waaide. Men keek eind 18de eeuw graag terug naar de Klassieke Oudheid en bewonderde zowel het democratische gedachtengoed als de mode van de Klassieke Oudheid. 

In navolging daarvan kwamen japonnen, met de typerende verhoogde tailles, in wit katoen in de mode. Bij de japonnen werd een kostbare, kleurige kasjmier-sjaal gedragen, oorspronkelijk een kledingstuk afkomstig uit India. Bijzonder detail is dat het daar oorspronkelijk een kledingstuk voor mannen was.

T-shirts, spijkerbroeken en zachte sokken: sinds de introductie van het zachte, soepele, maar stevige katoen in Europa is het materiaal niet meer weg te denken uit ons modebeeld. Vanaf 1602 neemt de VOC voor het eerst 'katoentjes' mee naar Europa. Vooral de gebloemde, katoenen sitsen vallen erg in de smaak. Lees meer over de rol van sits als aanjager van vernieuwing in de mode. 

Meer over empiremode

• Marit Eisses, 'More than Classical' op Modemuze.
• Birthe Weijkamp, 'Historische silhouetten' op Modemuze.
• Trudie-Rosa de Carvalho, 'Frans-Hollande hofmode' op Modemuze.

Modemuze@OBA: Innovation Van 18 mei tot en met 2 september was de empirejapon te zien in de tentoonstelling Modemuze@OBA: Innovation. Voor de tentoonstelling selecteerden 15 musea en 4 verzamelaars innovaties uit de modegeschiedenis.