Overslaan en naar de inhoud gaan Overslaan en naar de footer gaan Overslaan en naar de zoekbalk gaan Overslaan en naar de navigatie gaan

Het geheim van de 'polonaise'

Artikel

Image
In de tentoonstelling ‘Let’s Dance’ in Kunstmuseum Den Haag staat dansmode in de spotlights. In dit blog zoomt conservator Madelief Hohé in op twee 18-eeuwse japonnen die je à la polonaise kan oppoffen.

‘Oppoffen’

Dit keer twee 18de -eeuwse japonnen uit de eigen collectie, waarvan je de overjapon aan de rugzijde met trekkoordjes kon opnemen. Het overkleed van deze japonnen was slepend, wat natuurlijk lastig was bij het lopen en dansen. Maar daar was een oplossing voor. Je kon beide japonnen van achter met twee koordjes à la polonaise ‘oppoffen’ waardoor je er makkelijker in kon dansen. Dan sleepte de japon niet en had je meer bewegingsvrijheid.

Robe à l’Anglaise
Robe à l’Anglaise, ca. 1780-1785, zijde, inv. nr. 0630784, collectie Kunstmuseum
Robe à l’Anglaise
Robe à l’Anglaise, opgenomen à la Polonaise om makkelijker te kunnen dansen, ca. 1780-1782, zijde, inv. nr. 0783041, collectie Kunstmuseum

Optrekken voor het dansen

Deze prent uit de collectie van het Rijksmuseum geeft ook aan dat dit ‘verlichting bood bij het dansen’. Dat optrekken kon op verschillende manieren. Bij de blauw geruite zijden japon worden de koordjes aan de met stof bekleedde knoopjes op de rug bevestigd.

Image
Modeprent uit Gallerie des Modes et Costumes Français, Robe à l’Anglaise opgenomen om makkelijker te kunnen dansen, 1782, collectie Rijksmuseum Prentenkabinet, inv. nr. RP-P-2009

Bij de felgele zijden japon komen de koordjes vanuit een splitje en worden ze met een haakje aan de binnenzijde bevestigd. Iedereen had daar zo zijn eigen systeem voor. We hebben meer japonnen in de collectie die je ook à la polonaise’ kunt dragen. Je moet het alleen even weten.

Strikte regels

Hoe danste je in een japon zoals deze? In de 18de eeuw werd er op een bal volgens strikte regels gedanst. Meestal met partner en volgens complexe geometrische patronen. Een kaarsrechte houding was en vereiste want daarmee straalde je voornaamheid uit.

Deze houding zie je nog steeds in de klassieke danswereld. Dansleraren leerden je al jong rechtop te dansen, zitten en lopen. Desnoods oefende je met een stok achter je rug of een boek op je hoofd. Ook het korset hielp je in aan een ideale houding. Een menuet bijvoorbeeld, de dans die als buitengewoon elegant gold en die elke aristocraat moest beheersen.
 

De tentoonstelling Let's Dance is te bezichtigen in Kunstmuseum Den Haag van 28 september 2019 tot en met 12 januari 2020.


Auteur

Madelief Hohe

Conservator mode & kostuum Kunstmuseum Den Haag


Delen


Aanvullingen