Hengelo Velours: een textielproduct van ongekende kwaliteit

Trijp is een luxe geweven veloursstof met een rijke historie. De Hengelosche Trijpweverij excelleerde in dit ambacht en leverde stoffen aan prestigieuze locaties. Zo werden 24 cabines van de eerste klasse op de Titanic en haar zusterschip Olympic ingericht met Hengelo’s trijp, verzorgd door het Haagse interieurbedrijf H.P. Mutters & Zoon. Ook het Vredespaleis in Den Haag draagt nog steeds wandbespanningen uit deze Twentse weverij, aangebracht door Pander & Zoon. En voor wie weleens in een eerste-klasse coupe van de NS heeft gezeten: de kenmerkende rode bekleding? Ja, dat was Hengelo’s trijp!

Wat de HTW zo uniek maakte, was niet alleen de uitzonderlijke kwaliteit van het product, maar ook de samenwerking met gerenommeerde ontwerpers. Kunstenaars als Cato Neeb, Theo Nieuwenhuis en later zelfs Luigi Colani droegen bij aan de indrukwekkende collectie dessins. Nieuwenhuis’ ontwerp Zeepaardje is nog altijd te bewonderen in het Scheepvaarthuis in Amsterdam, terwijl de iconische Zonnebloem en Superbe dessins wereldwijd werden toegepast – de laatste zelfs in de Titanic.

Ook in de modewereld vond Hengelo’s trijp zijn weg. In de periode 1967-1969 ontwierp modeontwerper Dick Holthaus (1928–2015) meerdere herenkostuums en pantalons waarin trijp als hoofdmateriaal werd toegepast. Vermoedelijk ging het hierbij om effen, soepel vallende trijpen – zonder zware gegaufreerde structuren, mogelijk zelfs in patroon geweven varianten. In krantenartikelen uit die tijd worden modeshows genoemd waarin Holthaus’ ontwerpen te zien waren in een opvallend palet: van felgeel, groen en blauw tot oudroze en beige. Dat Holthaus koos voor trijp uit Hengelo is geen toeval – hij werd er geboren, in dezelfde stad waar de Hengelosche Trijpweverij jarenlang floreerde.

De HTW heeft altijd de duurdere poolbinding, zgn. W-binding, toegepast en niet de V-binding, waarbij katoenen gronddoek werd gecombineerd met een pool van mohair. Dit leverde een stof op van ongeëvenaarde duurzaamheid en luxe – een strekkende meter kostte in 1910 al vier gulden, een flinke prijs voor die tijd. De fabriek stond ook bekend om zijn innovatieve toepassingen: van kreukeltrijp voor gordijnen en portières tot nylon trijp als onderlaag voor ski’s. Zelfs Londense metrostellen en Zeppelins werden bekleed met de hoogwaardige stoffen uit Hengelo.

Hoewel de HTW in 2001 zijn deuren sloot, blijft de rijke historie voortleven. In museum Oyfo in Hengelo is een permanente tentoonstelling gewijd aan de weverij, compleet met stoffen, weefgetouwen, persmachines en de originele bronzen walsen waarmee de dessins werden geperst.

Voor wie dit bijzondere stukje textielgeschiedenis in huis wil halen, is er goed nieuws: het boek Hengelo Velours is nog beperkt verkrijgbaar. In elk exemplaar zit een origineel stukje trijp verwerkt – een tastbare herinnering aan een tijdperk van ongeëvenaarde textielkunst.
Wil je meer weten over de weefkunst uit Twente? Neem een kijkje bij Oyfo of duik in de 360 pagina’s van het boek Hengelo Velours waarvan nog enkele exemplaren te koop zijn bij de auteur of boekhandel Broekhuis in Hengelo.