De gebreide Sisterhood van Yamuna Forzani

Ontwerper, kunstenaar en queer activist Yamuna Forzani werkt op het snijvlak van de mode, performance en beeldende kunst en vindt inspiratie in de queer gemeenschap waar ze ook deel van uitmaakt. Haar creaties worden dan ook vaak gedragen in de ballroom scene. Haar wandkleden, outfits en grafische uitingen zijn een ode aan haar alternatieve queer familie: het ballroom huis Kiki House of Angels. In psychedelische kleuren en ontwerpen speelt Forzani met het lichaam en seksualiteit, camp cultuur en kitsch. 

De Sisterhood not CISerhood collectie die Forzani in 2018 creëerde, bestond onder andere uit stoffen die zij in het TextielLab produceerde. Het TextielLab is de professionele werkplaats van het TextielMuseum, waar kunstenaars en ontwerpers door experts worden begeleid om machinaal te weven, breien, borduren en laseren. Daarnaast kun je er ook half mechanisch tuften en koorden en linten weven en draaien. Deze jas is een van de meest sculpturale stukken uit Forzani’s collectie. De stof werd gebreid op een digitale rondbreimachine, die met 1680 naalden in zes kleuren het zeer gedetailleerde ontwerp van Forzani tot leven bracht. De breiafdeling vraagt bijzondere vakkennis, omdat digitale ontwerpen niet automatisch vertaald worden naar de software van de machine; ze moeten speciaal hiervoor geprogrammeerd worden. 

Forzani werkt sinds 2016 voor diverse mode en kunstontwerpen op voornoemde rondbreimachine. De precisie van de machine met al die naalden, maakt dat je er zeer gedetailleerde afbeeldingen mee kunt maken. De techniek leent zich ook zeer goed voor het breien van kleiner en groter schrift. Die kans heeft Forzani zeker benut: in haar project speelde typografie en het trots gebruiken van haar eigen naam als brand een belangrijke rol. Forzani wilde de ongeschreven regels van de modewereld bevragen, niet alleen wat betreft gender, maar ook het idee dat alleen wereldberoemde merken hun naam kunnen gebruiken als print. Voor deze collectie creëerde Forzani het digitale ontwerp, dat door brei-expert Jan-Willem Smeulders van het TextielLab werd vertaald naar een programma dat de breimachine aanstuurt. Elke productie in het TextielLab is zo steeds een co-creatie tussen kunstenaar, Labexpert en machine.

Het TextielMuseum kocht de jas in 2019 aan voor de museumcollectie. Ze liet haar oog niet alleen op deze jas vallen vanwege de technische aspecten van de jas, maar ook omdat het zo’n sprekend voorbeeld is van hoe mode en textiel bijdragen aan de identiteit en expressie van queer mensen en gemeenschappen. Waar de modewereld vrouwen- en mannencollecties strikt hanteert, kan deze Sisterhood not CISerhood jas door iedereen gedragen worden, ongeacht genderidentiteit, maat of leeftijd. Waar de buitenkant uitbundig schreeuwt, is de voering van de jas zacht, rijk en bijna koninklijk. Dat kostbare gevoel wordt nog eens benadrukt door de parels waar Forzani de machinaal gebreide stof handmatig mee verfraaide. Je draagt deze jas niet alleen, je wordt ook door de jas gedragen. 

Header afbeelding: Jas van Yamuna Forzani uit collectie 'Sisterhood not CISterhood', 2018. Foto: Sydney Rahimtoola.